گئورگ زیمل در اول مارس ۱۸۵۸ در قلـب برلین زاده شد. او در دانشگاه برلین در رشته‌های گوناگون به تحصیل پرداخت. نخستین کوشش زیمل برای تهیه رساله دکترا توفیقی به دست نیاورد و یکی از استادانش اظهار نظر کرده بود که “اگر بیش از این او را در این تشویق نکنیم، خدمت بزرگـی در حقش کردیم.”! ولی زیمل با وجود این ناکامی، ایستادگی کرد و در ۱۸۸۱ دکترایش را در رشته فلسفه گرفت. او تا سال ۱۹۱۴ با سمت آموزشی در دانشگاه برلین باقی ماند، گرچه از سال ۱۸۸۵ تا ۱۹۰۰ به عنوان سخنرانی که دستمزدش را دانشجویان می پرداختند، مقام نسبتا دون پایه‌ای در این دانشگاه داشت. زیمل با وجود حاشیه نشینی، در همین سمت نه چندان مهم به خوبی درخشید، زیرا سخنران برجسته‌ای بود و دانشجویان بسیاری را به خود جلب کرده بود. سبک درس دادنش چندان مردم پسند بود که بسیاری از فرهیختگان جامعه برلین به سخنرانی‌هایش که به یک رویداد عمومی تبدیل شده بود، می‌آمدند.

مروری بر اندیشه زیمل

زیمل تحت تاثیر کانت جامعه شناسی خود را جامعه شناسی صوری می نامید و وظیفه جامعه شناسی را مطالعه در صور مختلف روابط و مناسبات اجتماعی قرار می داد و معتقد بود که علوم اقتصادی و سیاسی و حقوقی هریک دارای موضوع و مسائلی خاص می باشند و موضوع بحث جامعه شناسی چیزی جز صورتهایی که در حکم اصل و منشا این علوم هستند نمی باشد و در جامعه شناسی است طرز تشکیل و نوع فعالیت هر گروه اعم از اجتماعی و اقتصادی و دینی و سیاسی و … معلوم می گرددو قوانینی که به موجب آنها سازمانها و گروهها و اجتماعات مختلف و افراد واحزاب به وجود می آید شناخته می شود و بدین ترتیب فقط در مناسبات اجتماعی است که بحث و گفتگو می گردد.

 کار غیر متعارف زیمل در تحول نظریه جامعه شناسی آمریکا (دانشگاه شیکاگو و نظریه عمده اش ، کنش متقابل نمادین) کمک کرد. در حال که مارکس و وبر بیشتر به قضایای پهن دامنه ای چون عقلانیت و یا اقتصاد سرمایه داری پرداختند زیمل بیشتر از همه به خاطر کارش در زمینه قضایای تنگ دامنه تری همچون کنش و کنش متقابل فردی شناخته شده است.زیمل اساسا شناخت کنش متقابل میان آدمها را یکی از وظایف عمده جامعه شناسی می دانست.

 مجموعه آثار زیمل دربرگیرنده بحثهای عالمانه ای درباره ارزشها، پول ، فرد ، شخصیت هنرمندانه و … است. در آثار او موضوعاتی درباره تغییر و دگرگونی شهرهای بزرگ و آنچه این دگرگونی برای زندگی افراد در بر داشته مطرح شده است.زیمل از ابتدای کار خود در پی به وجود آوردن گونه ای جدید از تحلیل و بررسی بود که بر دیدگاهی معین و مشخص از واقعیت مبتنی باشد.که از این منظر جامعه شناسی می توانست به تحلیل صورتهای جامعه پذیری بپردازد. در واقع در جامعه شناسی صوری زیمل می خواهد به ما نشان دهد منافع و منظورهایی که منجر به اجتماع انسانی می شوند گوناگونند.

 در اندیشه زیمل جامعه شناسی فرهنگ مدرن اغلب بازتاب چیزی است که او ویژگی اصلی تعیین کننده مدرنیته می داند یعنی ماهیت چند پاره آن. او که اساسا به مقاله نویس معروف بود در نوشته هایش توصیفهایی با دقت و ظرافت آراسته با تصویرهایی از تیپهای گوناگون اجتماعی مانند غریبه ، خصیص ، ماجراجو یا انواع کنشمتقابل اجتماعی شامل مبادله ، ستیز و جامعه پذیری را به کار می برد.

 شیوه زیمل شیوه مشاهده گری بی اعتنا و بی طرف بود . او بر خلاف مارکس یا دورکهایم ظاهرا به یافتن راههایی برای دگرگون ساختن جهان نبود.او درباره تراژدی فرهنگ مدرن سخن می گفت اما لحنش با وجود انتقادی بودن روی هم رفته عاری از بدبینی معاصرانی همچون وبر بود.زیمل در حوزه مدرنیته بر خلاف ماکس وبر و چشم انداز مشهورش از آینده جامعه مدرن که آن را قفس آهنین می نامد، صاحب آرایی است که احتمالا بیش از هر چیز دیگر به یک نظریه دیالکتیکی در باب مدرنیته نزدیک می شود ولی او هرگز این آراء را بسط نمی دهد . در آثار زیمل و بعد از او در آثار پیروان جوانش (گئورگ لوکاچ ، تئودور آدرنو و والتر بنیامین ) عمق و بینش دیالکتیکی همواره و غالبا در متن جمله هایی واحد با یاس فرهنگی یکسویه ای در آمیخته است.

 ...

«هر موضوع مهم، باید ضرورت پرداختن داشته باشد».

«دلاور»

مقدمه

در دنیای پژوهش و جست و جوی علمی، موضوعات مختلف، متعدد و متنوعی، با درجات متفاوت، مطرح می شوند. همان طور که در مباحث قبل اشاره کردیم، پژوهش با موضوع مناسب، عنوان دقیق، بیان صحیح مسئله و مرتبط و فاخر و سپس اهداف (اصلی و جزئی)، سؤالات (اصلی و فرعی) و فرضیات (اهم و اخص) به پیش می رود. در برخی تحقیقات، فقط اهداف بعد از بیان مسئله می آیند(مانند تحقیقات کیفی که بیشتر در تحلیل و بررسی متون استفاده می شوند) و در تحقیقات کاربردی،1 مقایسه ای2 و توصیفی، سؤالات و فرضیات، مورد استفاده قرار می گیرند که به این موارد پرداختیم؛ گر چه انواع تحقیق و دسته بندی های آن را در بخش های بعد با مثال بیان خواهیم کرد.

در تکمیل بخش اول تحقیق، یعنی طرح تحقیق، مقوله های اهمیت تحقیق، ضرورت تحقیق تعاریف مفهومی و عملیاتی مطرح می شوند که در این بحث، به آنها می پردازیم.

اهمیت و ضرورت تحقیق

مقوله ای که در تحقیق بسیار قابل توجه است، مقوله اهمیت و ضرورت تحقیق است. بسیاری از محققان، معتقدند که این دو مقوله، مجزا از هم هستند(دلاور، 1379، ص21)؛ یعنی وقتی از اهمیت تحقیق سخن می گوییم، یعنی این تحقیق از نظر چه ابعاد و مؤلفه هایی مهم است.

در یک نگاه کلی، پژوهش گر،3 اهمیت تحقیق خود را با نوع مسئله ای که انتخاب کرده، بیان می کند؛ اما باید مشخص کند که این تحقیق، در چه زمینه ای از اهمیت بیشتری برخوردار است و این امر، می تواند حتی در ارائه طرح تحقیق، بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق،4 نقش اساسی ایفا کند (خاکی،1384، ص28)؛ همان گونه که شناخت مسئله اصلی تحقیق، نشان گر ردیابی اصیل در تحقیق است(sekaran , 1992 ,p.43).

چند نکته

1. متأسفانه اغلب تحقیقات و پایان نامه ها، در بخش اول، به خوبی تبیین نمی شوند.

2. بعضی محققین یا دانشجویان، اگر هم به بخشی تحت عنوان اهمیت و ضرورت می پردازند، به ورطه جملات شعاری، کلیشه ای یا رونویسی از کار دیگران که پر از کلی گویی و مبهم نویسی است، می افتند.

3. بعضی نیز این دو مقوله (اهمیت و ضرورت) را از هم تفکیک نمی کنند.

4. در برخی پایان نامه ها و پژوهش ها مشاهده می شود، که چون محقق با این دو مقوله (اهمیت و ضرورت) آشنا نیست، در مطلبی که نگاشته، اصلاً به این دو مبحث نپرداخته و به نوعی، ادامه بیان مسئله یا مقدمه است.

5. گاهی نیز اگر مطالب مقدمه، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت را کنار هم بگذاریم، خیلی قابل تفکیک نیستند.

اهمیت تحقیق از نظر تئوری

پژوهش گر در نگارش اهمیت تحقیق خود که اغلب 5/1 الی 2 صفحه A4 است، باید بتواند با توجه به دانش و ادبیات موجود، دلایل مهم بودن مسئله تحقیق را بیان کند. او برای این کار، باید نشان دهد که تحقیق مزبور، از دیدگاهی جدید و خلاقانه به مسائل نگاه می کند.

بیان اهمیت موضوع تحقیق، باید بتواند اهمیت و ارزش تحقیق را نسبت به نظریه های موجود، به اثبات برساند. اغلب پژوهش گران در مطالعات خود، متوجه جای خالی موضوعی می شوند و تحقیق مزبور باید این کمبود را جبران کند. اگر تحقیق در زمینه ای است که تئوری، سیر تکاملی خود را پیموده است، در آن صورت، تحقیق می تواند آزمون مهمی از تئوری آن باشد و یا امکان دارد پژوهش گر از مفاهیم یا اصولی استفاده کند که پژوهش گران قبلی استفاده کرده اند و پرسش های خود را همانند پرسش هایی که آنها در تحقیقات پیشین به کار گرفته اند، تنظیم کند؛ ولی داده ها از گروه های متفاوت جامعه، زمان دیگری جمع آوری می شود. از این رو، نتایج حاصل از تحقیق، می تواند موجب گسترش تئوری پیشین گردد(خاکی، 1384، ص 28).

بنابراین، در نگارش اهمیت تحقیق در فصل اول که همان طرح یا کلیات پژوهش است، محقق، 5/1 صفحه مستند با ارجاعات اصیل، پیرامون مؤلفه های اهمیت موضوع استدلالات خود را می نگارد.

...

متاسفانه جناب آقای مهندس کاشانی استاد زبان انگلیسی و معلم اخلاق من و تمامی دانشجویان دانشگاه صدا و سیما رخ در نقاب خاک کشیدند.

خدمت همه دوستداران ایشان تسلیت عرض می کنم.

پارسونز از جامعه­شناسان آمریکایی قرن بیستم در سال 1902 در ایالت کلورادو در خانواده­ای مذهبی متولد شد. از 1920 تا 1924 در کالج امهرست به تحصیل زیست­شناسی و فلسفه پرداخت. در سومین سال تحصیل در این کالج، به علوم اجتماعی علاقه­مند شد و تصمیم گرفت تا تحصیلات عالی­اش را در جامعه­شناسی ادامه دهد. پارسونز معترف است که اصلاح­طلبی اجتماعی پدرش در این گرایش بی­تأثیر نیست. تحت تأثیر فضای خانواده به مطالعات اقتصادی و ارتباط آن با ساختارهای اجتماعی پرداخت. پس از اتمام دوره لیسانس خود برای یک سال تحصیل به لندن رفت. سپس به آلمان رفته و تحت تأثیر آثار ماکس وبر قرار گرفت. رساله دکترای وی به مطالعه نهادهای اقتصادی در آثار وبر، مارکس و سمبارت معطوف گشت. در نهایت پارسونز به آمریکا بازگشت و تمام عمرش را در آنجا به تدریس و تحقیق پرداخت. وی در ماه مه سال 1979 در سفری به همراه همسرش به‌منظور شرکت در پنجاهمین سالگرد اخذ دکترای خود به آلمان رفته و در همان شب در هتل محل اقامت خویش بر اثر یک حمله قلبی درگذشت.^[1]